Mengasah bakat usahawan
muda melalui koperasi sekolah
Oleh Tan Sri Alimuddin Mohd. Dom
“PENUBUHAN koperasi sekolah bukanlah semata-mata untuk meraih keuntungan
tetapi yang lebih penting memberi pendedahan
dan pengetahuan asas pengurusan perniagaan kepada pelajar. Ia juga
bertujuan memupuk minat dan menggembleng semangat keusahawanan seperti pengendalian operasi niaga harian, mengemas
kini buku kira-kira, merancang aliran wang tunai dan sebagainya yang
berkaitan perniagaan."
Sejarah koperasi sekolah bermula pada 1968 apabila sembilan buah sekolah
dijadikan projek rintis. Ia berkembang pesat dan kini jumlahnya meningkat
kepada 2,244 buah. Keahliannya berjumlah 2.1 juta orang pelajar dan berjaya
mengumpulkan perolehan tahunan sebanyak RM285.2 juta. Dalam masa sama koperasi
di negara kita berjumlah 10,200 buah dengan keahlian seramai kira-kira 8 juta
orang. Jumlah aset yang terkumpul ialah RM100.4 bilion dan perolehan RM31.09
bilion setahun. Sektor koperasi turut menyumbang kepada Keluaran Negara Kasar
(KNK) sebanyak 5% dan dijangka meningkat kepada 10% menjelang tahun 2020.
Sesungguhnya negara kita mempunyai gerakan koperasi sekolah yang
tersusun dan diiktiraf di peringkat dunia dan sering dijadikan model rujukan.
Ikatan Koperasi Antarabangsa (ICA) telah mengiktiraf gerakan koperasi sekolah
kita antara yang terbaik di dunia. Bagaimanakah peranan koperasi sekolah dalam
usaha mengasah bakat usahawan dalam kalangan pelajar?
Koperasi sekolah ditubuhkan dalam lingkungan sekolah dan keahliannya
terbuka kepada semua pelajar. Jawatankuasa pengurusan dipengerusikan oleh
pengetua serta ahli-ahlinya terdiri daripada guru dan pelajar. Kebiasaannya
pihak sekolah menyediakan bilik untuk dijadikan sebagai kedai koperasi bagi
menjual pelbagai jenis peralatan kegunaan pelajar dan guru seperti alat tulis,
buku, kelengkapan sekolah dan keperluan pelajar yang tinggal di asrama. Hasil
kejayaannya dapat disaksikan apabila beberapa sekolah mampu menjadikan kedai
koperasi mereka sama seperti sebuah mini pasar raya.
Banyak pengalaman boleh diraih oleh pelajar ketika menguruskan
perniagaan di kedai koperasi. Bermula dengan menyusun atur premis, pemilihan
bahan yang diperniagakan hinggalah kepada kaedah pemasaran yang digunakan.
Sementara itu mereka turut mempelajari bagaimana menyediakan dokumen urus niaga
seperti rekod simpanan stok dan penyata aliran wang tunai.
Dalam masa sama, Undang-Undang Kecil Koperasi mensyaratkan koperasi
mengadakan mesyuarat agung tahunan. Pelajar akan mendapat pengalaman menganjur
dan mengendalikan mesyuarat tersebut. Mereka dibimbing bagi menyediakan laporan
tahunan dan penyata imbangan kewangan termasuk menetapkan kadar dividen kepada
pemegang sahamnya. Amalan demokrasi turut dipraktikkan dengan pemilihan ahli
jawatankuasa setiap kali mesyuarat agung diadakan.
Koperasi sekolah turut menerapkan nilai murni dalam kalangan ahlinya
seperti mengutamakan sifat amanah dan berjimat cermat. Mereka digalakkan
menabung dan sedia melabur dalam perniagaan yang dijangka membawa keuntungan.
Koperasi turut menggalakkan ahlinya merancang perbelanjaan dan berusaha sendiri
tanpa mengharapkan bantuan orang lain.
Kementerian Pendidikan mengiktiraf kepentingan gerakan koperasi sekolah
kerana peranannya berhubung kait dengan usaha merealisasikan Falsafah
Pendidikan Kebangsaan (FPK). Galakkan penubuhan koperasi amat jelas terkandung
dalam surat Pekeliling Ikhtisas KP 8591 - Jld II(222) bertarikh 8 Mei 1976 dan
KP(BS) 8586/303/(57) bertarikh 20 April 1989.
Bagi menyemarakkan aktiviti koperasi, Kementerian Pendidikan bekerjasama
erat dengan Angkatan Koperasi Kebangsaan Malaysia Berhad (ANGKASA) dan
Suruhanjaya Koperasi Malaysia (SKM). Antaranya memberi kefahaman dan
pengetahuan mengenai falsafah dan peranan koperasi melalui seminar, kursus dan bengkel
serta bimbingan terhadap aktiviti koperasi.
ANGKASA melalui Bahagian 4P (Pendidikan, Penerbitan, Perkhidmatan dan
Penyelidikan) mempunyai hubungan terus dengan koperasi sekolah. Kini produk
baru yang mendapat sambutan ialah program Pelancongan Koperasi Sekolah (PKS).
Aktivitinya berbentuk perkhidmatan melalui penyediaan program lawatan,
pengangkutan dan penginapan. Difahamkan beberapa buah koperasi telah meraih
keuntungan lumayan melalui program ini.
Sebagai pengiktirafan dan kemuncak aktiviti maka Hari Koperasi Sekolah
Peringkat Kebangsaan diadakan setiap tahun. Pada tahun ini Sekolah Menengah
Sains Tuanku Jaafar menjadi tuan rumah. Pada hari tersebut koperasi sekolah
yang cemerlang akan mempamerkan kejayaan mereka. Turut dijadikan ‘show case’
ialah produk koperasi yang berjaya mencapai perolehan tahunan tertinggi atau
mencecah RM 1 juta.
Usaha meningkatkan prestasi koperasi sekolah perlu dilakukan secara
berterusan kerana ia boleh memberi impak besar terhadap usaha melahirkan bakal
usahawan. Dalam hal ini peranan pengetua sekolah sangat penting. Sebagai
pemimpin tertinggi dalam organisasi sekolah mereka sewajarnya mampu memberikan ‘sentuhan
emas’ terhadap kejayaan koperasi mereka.
Peranan guru penasihat koperasi tidak kurang pentingnya. Mereka seharusnya
mempunyai wawasan dan siap sedia membimbing pelajar selaras dengan falsafah dan
prinsip koperasi. Sebagai cadangan untuk mengurangkan bebanan tanggung jawab
maka guru penasihat semasa bertugas di koperasi hendaklah diambil kira dan
dimasukkan dalam jadual waktu pengajaran mereka.
Sebagai petugas tetap di kedai koperasi maka pelajar yang terpilih perlu
dari kalangan mereka yang berminat dan mempunyai bakat usahawan. Mereka juga
hendaklah terdiri daripada orang yang bersifat amanah, bersedia untuk dibimbing
dan sanggup meluangkan masa bertugas di kedai tersebut. Ibu bapa boleh
memainkan peranan dengan menggalakkan anak mereka bergiat aktif di kedai
koperasi. Galakkan anak-anak membeli saham koperasi. Bagi mereka yang berjaya
dalam bidang perniagaan boleh berkongsi pengalaman tentang selok belok bidang
itu bersama guru dan pelajar.
Justeru, semua pihak perlu memberi kerjasama, sokongan dan memastikan
agar koperasi sekolah terus berkembang maju. Melaluinya kita menaruh harapan
tinggi bahawa koperasi sekolah mampu melahirkan ramai usahawan khususnya
apabila pelajar meninggalkan bangku sekolah nanti.
Artikel Penuh: http://ww1.utusan.com.my/utusan/Rencana/20130822/re_07/Mengasah-bakat-usahawan-muda-melalui-koperasi-sekolah#ixzz5g4JftHMy
© Utusan Melayu (M) Bhd
No comments:
Post a Comment